آشنایی با زبان ها و لهجه های ایرانی، ۹
روزگار خودنمایی با جعلیاتی به نام پهلوی
راستابلاگ: به گزارش راستابلاگ، عده ای در سالهای پیش از انقلاب، عنوان پهلوی دانی را دست آویز خودنمایی می کردند و سخنان غلطی به نام «الفاظ پهلوی» تحویل این و آن می دادند و با این خودنمایی ها جوانان را گمراه می کردند.
به گزارش راستابلاگ به نقل از ایسنا، سیدمحمدعلی امام شوشتری در مقاله ای که «یک اثر جاندار و دیرپای» نام دارد و در سال ۱۳۴۶ در مجلهی «وحید» (شماره ۵۰) انتشار یافته، دربارهی اهمیت زبان پهلوی آورده است: «از میان زبان های کهن ایرانی، زبان پهلوی نزدیک ترین زبان ها به فارسی کنونی است و این نزدیکی نه تنها از دیدگاه هم ریشگی در خیلی از لغات هویدا است بلکه زبان پهلوی در قاعده های دستوری با فارسی کنونی بسیار نزدیک است و یگانگی دارد؛ ازاین رو برای هر کسی که در ادبیات و تاریخ ایران پژوهش می کند نیاز فراوان پیش خواهد آمد تا آگاهی هایی در زمینهی زبان پهلوی برای خود فراهم سازد.
این سخن در نزد دانشمندان و محققان به قدری روشن است که برای اثبات وجود چنین نیازمندی محتاج دلیل آوری نیستیم. اما با بودن این احتیاج مبرم تابحال برای شناختن واژه های پهلوی بشکلی که در روزگار زنده بودن این زبان به کار می رفته اند و مفهوم هر واژه، مرجع معتبری در کتب فارسی وجود نداشت و این یک نقیضه بزرگی بود که همیشه در سر راه پژوهشگران در تاریخ و ادبیات ایران خودنمایی می کرد.
بدتر آن که چون در سالهای اخیر پهلوی دانی نشانه ای از داشتن سرمایهی ژرف ادبی و احیاناً نشانی از حس ایراندوستی شمرده می شد و مرجع معتبری برای شناختن واژه های این زبان در فارسی وجود نداشت، گروهی که از دانش پژوهی تنها به خودنمایی و فضیلت فروشی های عامیانه بسنده می کنند، عنوان پهلوی دانی را هم دست آویز خودنمایی می گرفتند و سخنان پوچ و غلطی به نام «الفاظ پهلوی» تحویل این و آن می دادند و با این خودنمایی های کودکانه جوانان را گرفتار گمراهی و کج فهمی می کردند.»
فرهنگ پهلوی بهرام فره وشی از دیدگاه زبان شناسان جایگاه ویژه ای دارد. از این نویسنده دو اثر مرجع در دو جلد با عنوان های «فرهنگ پهلوی به فارسی» (۱۳۴۶) و «فرهنگ فارسی به پهلوی» (۱۳۵۲) انتشار یافته که حاصل ۱۶ سال کار مداوم او بوده است. این فرهنگ، اولین کوشش علمی در این حوزه و دربردارنده ده هزار واژه پهلوی با ذکر ریشه و صورت فارسی شده آن هاست.
به گفتهی برخی محققان، در این فرهنگ، بسیاری واژه های مبهم ادبیات کهن فارسی وجود دارد که به یاری آنها میتوان به درک بعضی از مفاهیم ناگشودهی ادب کهن دست یافت. بسیاری واژه های ازیادرفتهی فارسی را که اصل آنها در این فرهنگ یافت می شود، میتوان با اطمینان از ریشه و بن آنها به کار برد.
برپایه آنچه در این فرهنگ آمده، برای تعداد خیلی از واژه های بیگانه که حالا به کار برده می شوند و گاه می پنداریم که معادلی در فارسی ندارند، میتوان در بین انبوه واژه های پهلوی معادلی پیدا کرد و به هنگام نیاز آنرا به کاربرد. خیلی از شکل های دستوری که در زبان پارسی امروز متروک شده ند در بین این واژه ها یافت می شوند. این شکل ها، تصویری از ساخت دستوری زبان پهلوی و زبان بعضی از متون کهن پارسی را به دست می دهند و می توانند در بازسازی دستور زبان فارسی الهام بخش باشند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب