انتقاد یک روانپزشک از خشونت سریال های نمایش خانگی
راستابلاگ: یک روانپزشک در نشست تخصصی «بازتابی بر خشونت در آثار نمایشی ایران، از خشم انباشته اجتماعی تا سلیقه سازی رسانه ای»، که در فرهنگستان هنر انجام شد از خشونت برخی سریال های شبکه نمایش خانگی انتقاد نمود.
چهل و دومین نشست تخصصی از سلسله نشست های راهبردی فرهنگستان هنر، با عنوان «بازتابی بر خشونت در آثار نمایشی ایران، از خشم انباشته اجتماعی تا سلیقه سازی رسانه ای» و با حضور و سخنرانی امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک اجتماعی و دانشیار روانپزشکی دانشگاه لوم پزشکی ایران در فرهنگستان هنر به شکل حضوری و برخط انجام شد.
جلالی در این جلسه با بیان اینکه در دهه اخیر شبکه های نمایش خانگی و سینمای ایران شاهد انفجاری از تولیدات پر تماشاچی بوده، به روایت بازار اقتصادی هم شبکه های نمایش خانگی و هم سینمای ایران که محور اصلی درام خویش را بر خشونت انتقام و اضطراب اخلاقی استوار کرده اند، مجموعه هایی مثل زخم کاری، پوست شیر، یاغی و اخیراً وحشی، در کنار فیلم هایی چون ابد و یک روز، متری شش و نیم و شنای پروانه، نه تنها از خشونت به عنوان ابزار تعلیق و کشمکش و لزوم دراماتیک استفاده می نمایند، بلکه آنرا به زبانی فرهنگی و زیبایی شناختی بدل کرده اند. این پدیده را به سبب تکرار نمی شود صرفا امری تصادفی دانست بلکه آنرا باید بازتابی از تحولی روانی اجتماعی، در سلیقه عمومی ارزیابی کرد. جایی که خشونت از نشانه بحران به یک هنجار نمایشی بدل می شود.
وی افزود: به عنوان نمونه و شاهدی از درون خانواده سینمایی ایران رضا صائمی روزنامه نگار حوزه فرهنگ با ذکر شواهدی در یادداشتی اخیر در خرداد ۱۴۰۴ می نویسد: «در سریال آقازاده شاهد سکانسی بودیم که کشتن یک زن، در ماشین پرس شده را به نمایش می گذاشت یا در بعضی سریال های نمایش خانگی با صحنه هایی از آتش زدن و سوزاندن انسان یا قتل بی رحمانه او مواجه هستیم که ظاهراً مقرر است تصویری از حقیقت اجتماعی باشد، اما وقتی آنها را حتی از منظر سینمایی مورد تحلیل قرار می دهیم، متوجه می شویم که خیلی از این صحنه ها فاقد لزوم دراماتیک بوده و نقشی در پیشبرد قصه و داستان فیلم ندارد. بعبارت دیگر نه مقتضای درام یا رویکرد صدمه شناسی که تمهید خشونت برای جذابیت، به عنوان عاملی برای طراحی و بازنمایی این صحنه ها مورد استفاده قرار می گیرد و این دقیقا همان نقطه ای است که از کنش خشونت، خشونت زدایی شده و نوعی عادی انگاری در رابطه با آن در ذهن مخاطب شکل می گیرد که می تواند به ترویج یا نهادینه شدن رفتارهای خشونت آمیز در جامعه دامن بزند.
جلالی توضیح داد: آن چه در خشونت سینمایی یا خشونت در سینما مهم می باشد، نوع مواجهه فیلمساز با این مقوله است. اگر نمایش خشونت بمنظور نقد و نفی آن صورت گیرد و عقوبت فرد خشونت طلب در فیلم به نمایش درآید نمی توان فیلم را مروج خشونت دانست، در واقع رهیافت های فیلم یا فیلم ساز نسبت به نمایش خشونت است که دامنه تاثیرگذاری مثبت یا منفی آنرا رقم می زند؛ مثلا ما در فیلم های جنگی هم شاهد صحنه های خشونت بار هستیم اما در اینجا هدف تبدیل خشونت به جذابیت دراماتیک نیست، بلکه بخشی از حقیقت جنگ مثل فرو رفتن گلوله در بدن و منفجر شدن در اثر بمب و مین و خمپاره و جراحت های سخت بدن یک رزمنده به نمایش در می آید که با نگاهی رئالیستی بازنمایی شده است گاه هم با نمایش خشونت مبحث خشونت مقرر است تقبیح و محکوم شود مانند فیلم قاتلین بالفطره اثر اولیوراستون که نقش مخرب رسانه ها را در ترویج و افزایش خشونت ورزی مطرح می سازد.
این متخصص روان افزود: پرسش محوری مدعای این سخن چنین است آیا این موج صرفاً آیینه ای است از وضعیتی اجتماعی مثل خشم فروخورده جامعه یا نتیجه روندی هدفمند از سلیقه سازی رسانه ای که خشونت را به کالایی پرسود تبدیل نموده است. وی سپس در سه بخش تحلیلی از مفهوم پرخاشگری و بازنمایی خشونت و تحلیل اشتیاق مخاطب به آن، تحلیل روانی اجتماعی پدیده خشم انباشته و سلیقه سازی رسانه ای و نهاد نهادینه شدن خشونت به پرسش های مطرح شده پاسخ داد.
منبع: ایرنا
بطور خلاصه چهل و دومین نشست تخصصی از سلسله نشست های راهبردی فرهنگستان هنر، با عنوان بازتابی بر خشونت در آثار نمایشی ایران، از خشم انباشته اجتماعی تا سلیقه سازی رسانه ای و با حضور و سخنرانی امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک اجتماعی و دانشیار روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در فرهنگستان هنر به صورت حضوری و برخط انجام شد.
جلالی در این نشست با اعلان اینکه در دهه اخیر شبکه های نمایش خانگی و سینمای ایران شاهد انفجاری از تولیدات پر تماشاچی بوده، به روایت بازار اقتصادی هم شبکه های نمایش خانگی و هم سینمای ایران که محور اصلی درام خویش را بر خشونت انتقام و اضطراب اخلاقی استوار کرده اند، مجموعه هایی مثل زخم کاری، پوست شیر، یاغی و اخیراً وحشی، در کنار فیلم هایی چون ابد و یک روز، متری شش و نیم و شنای پروانه، نه فقط از خشونت به عنوان ابزار تعلیق و کشمکش و لزوم دراماتیک استفاده می نمایند، بلکه آن را به زبانی فرهنگی و زیبایی شناختی بدل کرده اند. جایی که خشونت از نشانه بحران به یک هنجار نمایشی بدل می شود.
وی اضافه کرد: به عنوان نمونه و شاهدی از درون خانواده سینمایی ایران رضا صائمی روزنامه نگار حوزه فرهنگ با ذکر شواهدی در یادداشتی اخیر در خرداد ۱۴۰۴ می نویسد: در سریال آقازاده شاهد سکانسی بودیم که کشتن یک زن، در ماشین پرس شده را به نمایش می گذاشت یا در بعضی سریال های نمایش خانگی با صحنه هایی از آتش زدن و سوزاندن انسان یا قتل بی رحمانه او مواجه هستیم که ظاهراً مقرر می باشد تصویری از حقیقت اجتماعی باشد، اما وقتی آنها را حتی از نظر سینمایی مورد تحلیل قرار می دهیم، متوجه می شویم که بسیاری از این صحنه ها فاقد لزوم دراماتیک بوده و نقشی در پیشبرد قصه و داستان فیلم ندارد. اگر نمایش خشونت بمنظور نقد و نفی آن صورت گیرد و عقوبت فرد خشونت طلب در فیلم به نمایش درآید نمی توان فیلم را مروج خشونت دانست، در حقیقت رهیافت های فیلم یا فیلم ساز نسبت به نمایش خشونت است که دامنه تاثیرگذاری مثبت یا منفی آن را رقم می زند؛ بطورمثال ما در فیلم های جنگی هم شاهد صحنه های خشونت بار هستیم اما در اینجا هدف تبدیل خشونت به جذابیت دراماتیک نیست، بلکه قسمتی از حقیقت جنگ مثل فرو رفتن گلوله در بدن و منفجر شدن در اثر بمب و مین و خمپاره و جراحت های سخت بدن یک رزمنده به نمایش در می آید که با نگاهی رئالیستی بازنمایی شده است گاه هم با نمایش خشونت مبحث خشونت مقرر می باشد تقبیح و محکوم شود مانند فیلم قاتلین بالفطره اثر اولیوراستون که نقش مخرب رسانه ها را در ترویج و افزایش خشونت ورزی مطرح می سازد.
این متخصص روان اضافه کرد: پرسش محوری مدعای این سخن چنین است آیا این موج فقط آیینه ای است از وضعیتی اجتماعی مثل خشم فروخورده جامعه یا نتیجه روندی هدفمند از سلیقه سازی رسانه ای که خشونت را به کالایی پرسود تبدیل کرده است.
منبع: راستابلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید