باستان شناسان ایران و آلمان به دنبال ساسانیان در معدن نمک زنجان
راستابلاگ: باستان شناسان ایرانی و آلمانی کاوش در معدن نمک چهرآباد زنجان، معروف به «دوزلاخ» را با هدف به دست آوردن آگاهی بیشتر از معدنکاری دوره هخامنشی و ساسانی شروع کردند.
به گزارش راستابلاگ به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این فصل از کاوش ها به سرپرستی مشترک ابوالفضل عالی و توماس اشتولنر انجام می شود. ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیأت دیرینه شناسی مستقر در معدن نمک چهرآباد، اظهار داشت: پنجمین فصل کاوش هیأت مشترک میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و موزه و دانشگاه وخوم آلمان از نیمه آبان ماه امسال شروع شد و بر طبق برنامه ریزی به عمل آمده تا نیمه آذرماه امسال ادامه خواهد داشت.
او با اشاره به اینکه کاوش این فصل بعد از سه سال وقفه در کار میدانی و در ادامه پژوهش های دیرینه شناسی سالهای قبل انجام می شود، اظهار نمود: در دو فصل اخیر کاوش در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به جز حفاری در ترانشه های قدیمی که محل کشف مردان نمکی و مربوط به معدنکاری دوره هخامنشی و ساسانی است، بخش های دیگری از کوه معدن نمک همچون تونل های فروریخته دوره های قاجار و پهلوی و همین طور دوره سلجوقی و کمپ استقراری معدنکاران در پایین کوه معدن، کاوش شد.
بگفته این باستان شناس، مطابق با نتایج به دست آمده از کاوش فصول گذشته در معدن دوزلاخ، معدنکاری نمک در چهرآباد یک فعالیت طولانی مدت بوده که از دوره هخامنشی شروع شده و در ادوار مختلفی همچون دوران ساسانی، سلجوقی، صفوی، قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرده است.
عالی با اشاره به اینکه در هر دوره، قسمت هایی از کوه معدن نمک مورد بهره برداری و استخراج نمک قرار گرفته است، اضافه کرد: کیفیت بالای نمک چهرآباد یکی از دلیلهای اصلی ادامه دار بودن بهره برداری و انتقال آن به دیگر مناطق بوده است. با این وجود، تکنیک استخراج و میزان بهره برداری در هر دوره ای بنا به نیاز و احتمالاً نوع سیستم مدیریتی و حاکمیتی متفاوت بوده است.
سرپرست ایرانی هیأت دیرینه شناسی معدن نمک چهرآباد اظهار داشت: باتوجه به یکپارچه نبودن رگه های نمک در گنبد نمکی چهرآباد، رعایت نشدن مسائل ایمنی و نیز زلزله های احتمالی ریزش معدن و فروریزی تونل های استخراج نمک در چندین نوبت، همچون دوره هخامنشی، ابتدا و انتهای دوره ساسانی، دوران قاجار و پهلوی انجام یافته است و در هر ریزش، برخی از معدن کاران که امروزه به مردان نمکی معروف هستند، کشته و مدفون شده اند.
او اظهار نمود: باتوجه به اهداف در نظر گرفته شده برای کاوش این فصل و پرسش های گوناگون در کاوش فصل جدید، تصمیم بر آن شد تا حفاری فقط در قسمتی از محدوده کاوش شده در فصول قبل و در زیر سوله ای که سال ها پیش اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان برای حفاظت از بخش کاوش شده برپا کرده است، انجام یابد.
او هدف از کاوش این فصل را پیگیری وضعیت تونل های مربوط به دوره ساسانی و معدنکاری در این دوره ذکر کرد و اضافه کرد: در سالهای قبل بخش بزرگی از تونل های استخراج نمک دوره ساسانی مورد کاوش قرار گرفت و مشخص شد که در زیر لایه های مضطرب دوره قاجار، آثار فعالیت معدنکاران ساسانی وجود دارد که شامل تونل های بزرگی است که به سبب ریزش معدن در حدود اواخر این دوره با آوار و صخره های نمک پر شده اند.
عالی با اشاره به اینکه بعد از فرو ریزی، دیوارهای تونل ها باقی مانده که در سراسر آنها اثر و رد ابزارهای معدنکاری دیده می شود، اظهار داشت: برمبنای شواهد موجود، معدن کاران ساسانی بخش های زیادی از کوه معدن نمک را در یک بازه زمانی طولانی مورد استخراج قرار داده اند.
سرپرست ایرانی این هیأت دیرینه شناسی افزود: در کاوش روزهای اخیر آثار فعالیت معدنکاران ساسانی شامل لایه های معدنی، بخش های ریزش شده و قسمت های دیگری از تونل های صخره ای نمک، آشکار و در کاوش این فصل بخش های دیگری از محل نگهداری احشام نیز به دست آمده است.
عالی با اشاره به اینکه مطابق با شواهد موجود قسمت هایی از تونل های دوره ساسانی، محل نگهداری حیوانات باربر بوده و احتمالاً حمل و بارگیری نمک در داخل تونل های سرپوشیده معدن انجام می شده است، اضافه کرد: هیأت کاوش در نظر دارد در فصل جدید، کاوش دیرینه شناسی را در لایه های ساسانی برای درک بهتر و داشتن دید روشن تری از معدن کاری دوره ساسانی و نیز انجام عملیات حفاظتی بعد از کاوش ادامه دهد.
به تازگی، موزه ملی ایران آثار یافت شده تا حالا از معدن نمک چهرآباد زنجان و گزیده آثار معدن کاری باستان از موزه معدن بوخوم آلمان را به معرض نمایش گذاشته است که تا ۲۴ دی ماه برپا است.
منبع: راستابلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب