اعطای نشان درجه یک علمی حافظ شناسی به یک مترجم ترک
راستابلاگ: فارس همزمان با بیست و پنجمین یادروز حافظ، ششمین نشان درجه یک علمی مرکز حافظ شناسی به پروفسور حجابی کرلانگیچ از ترکیه اعطاء شد.
مدیر مرکز حافظ شناسی شامگاه سه شنبه ۲۰ مهرماه در مراسمی که با همکاری ستاد یادروز حافظ، رایزن فرهنگی ایران در ترکیه و دانشگاه نکارا بصورت برخط ترتیب برگزار شد، اظهار داشت: برنامه ای را که امروز شاهد برگزاری آن هستیم، شایسته تر بود که در شهر شیراز و در کنار آرامگاه ملکوتی حافظ برگزار می شد و ما در خدمت یکایک شما بودیم؛ اما جهان همچنان گرفتار همه گیری کروناست و این توفیق دلخواه را از ما گرفته است.
کاووس حسن لی با اعلان اینکه یکی از اقدامات مرکز حافظ شناسی اهدای نشان درجه یک علمی است، اضافه کرد: «نشان درجه یک علمی حافظ شناسی، از نظر سطح جوایز، بالاترین جایزه ای است که مرکز حافظ شناسی طراحی نموده و به حافظ پژوهان و حافظ شناسان برجسته اهدا می کند. این نشان، اولین بار، در اردیبهشت سال ۱۳۸۶ شمسی، به پروفسورشارل هانری دو فوشه کور (مترجم فرانسوی) به پاس پنجاه سال فعالیت ایشان در پیوند با زبان و ادبیات فارسی و نیز ترجمه و شرح دیوان کامل حافظ به زبان فرانسه اهدا شد. به جز هانری دو فوشه کور، چهار نفر دیگر تا حالا موفق به دریافت این نشان عالی شده اند.
او اضافه کرد: مرکز حافظ شناسی با رصدِ کارهای حافظ پژوهان در سراسر جهان و ارزیابی این فعالیت ها، تصمیم گرفت که ششمین نشان درجه یک علمی را به پاس کارهای مستمر پروفسورحجابی کرلانگیچ در گسترش زبان و ادبیات فارسی و نیز کارهای باارزش حافظ پژوهانه، به ایشان اهدا کند.
مدیر مرکز حافظ شناسی همین طور به معرفی ششمین برنده ی نشان درجه یک حافظ شناسی پرداخت و اظهار داشت: پروفسورحجابی کرلانگیچ (متولد ۱۹۶۶م- آماسیه ی ترکیه)، از استادان برجسته و نام دار زبان و ادبیات فارسی در ترکیه است که تحصیلات دانشگاهی خودرا تا آخر دوره دکتری، در همین رشته در دانشگاه آنکارا به انجام رسانده است.
این استاد دانشگاه شیراز در ادامه معرفی پروفسورکرلانگیچ، به تعدادی از فعالیت او در زمینه علم و ادب اشاره و عنوان کرد: از پروفسورحجابی کرلانگیچ سه مجموعه شعر هم انتشار یافته است. او همین طور عضو هیأت مدیره انجمن مولاناپژوهی و عضو اتحادیه ی نویسندگان ترکیه است و افزون بر این در سالهای ۲۰۰۶تا۲۰۰۸ و نیز، ۲۰۱۴تا۲۰۱۶ رییس اتحادیه نویسندگان ترکیه بوده است.
حسن لی افزود: پروفسورکرلانگیچ از شاعران، پژوهشگران و مترجمانی هستند که علاوه بر کارهای پژوهشی و فرهنگی، در زمینه آموزش نیز سال هاست به شکلی اثرگذار، به آموزش زبان و ادبیات فارسی در دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغولست و در دانشگاه آنکارا، کلاس های شرح غزلیات حافظ، شرح مثنوی مولانا و برخی دیگر از متون عرفانی و ادبیات تطبیقی را تدریس می کنند. خیلی از شاگردان ایشان، امروز در سراسر ترکیه، در ترویج و گسترش زبان و ادبیات فارسی نقش آفرین هستند.
بگفته مدیر کرسی پژوهشی حافظ، یکی از مهم ترین کارهای پروفسورکرلانگیچ، ترجمه متون ادب فارسی است.
حسن لی اشاره کرد: دکترحجابی کرلانگیچ، به پشتوانه ذوق شاعرانه و تجربه و دانشی که در زمینه زبان و ادبیات فارسی اندوخته اند، دیوان کامل حافظ را نیز به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده اند و ترجمه ی ایشان، با استقبال شایانی از طرف دانشگاهیان و ادیبان ترکیه روبه رو شده است. آقای پروفسور حجابی بعد از آن نیز همیشه در معرفی شعر و اندیشه حافظ کوشا و پویا بوده اند.
دبیرعلمی بیست وپنجمین یادروز حافظ، اشاره کرد: مرکز حافظ شناسی به پاس کوشش های باارزش حجابی کرلانگیچ در ترویج زبان و ادبیات فارسی، خصوصاً در گسترش شعر و اندیشه حافظ، ششمین نشانِ درجه یک حافظ شناسی را به ایشان تقدیم و برایشان سلامت و سربلندی آرزو می کند.
ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر
او اشاره کرد: اهدای این نشان به آقای حجابی کرلانگیچ، استاد ادبیات فارسی و معاون محترم دانشگاه آنکارا به جز ارج گذاری و سپاس، پیامی دیگر نیز دارد و آن تاکید بر ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر است. جهان امروز بیش از همیشه به پیوند و همدلی فرهنگوران نیاز دارد. دو ملت ایران و ترکیه از گذشته های دور تا کنون، اشتراکات فراوان داشته اند.
حسن لی در ادامه سخنان خود به پیشینه آشنایی مردم ترکیه با شعر حافظ پرداخت و اظهار داشت: شعر حافظ، از گذشته های دور در جامعه ادبی ترکیه رواج داشته و خیلی از مردم بوسیله ترجمه ها و شرح ها با حافظ آشنا بوده اند. خیلی از ادیبان و شاعران نیز آشکارا از شعر او تأثیر پذیرفته اند.
این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز افزود: سلطان سلیمان قانونی (۱۴۹۴- ۱۵۶۶م./ ۹۰۰ – ۹۷۴ ه.) از پادشاهان نامدار عثمانی ست که بیش از دیگر فرمانروایان این خاندان، یعنی حدود نیم قرن (۴۶ سال) بر تخت پادشاهی فرمان رانده و دهمین پادشاه عثمانی بوده است. در زمان او امپراتوری عثمانی مقتدرترین قدرت جهانی به شمار می آمده است.
او افزود: سلطان سلیمان خیلی از شاعران و نویسندگان زمانه خودرا پشتیبانی می کرده و خود نیز به ترکی و فارسی شعر می سروده است. دیوان شعر او به هر دو زبان ترکی و فارسی موجود است.
حسن لی با بیان این نکته که آشکارترین خاصیت غزل های سلطان سلیمان اثرپذیری بسیار او از حافظ است، اظهار داشت: او به شدت تحت تأثیر غزل های حافظ شیرازی ست. اشعار فارسی هیچ کدام از حاکمان دیگر عثمانی (سلطان سلیم، جم سلطان و سلطان بایزید)، به اندازه ی اشعار سلطان سلیمان، رنگ وبوی شعر حافظ را ندارد. کلیدواژه های دیوان فارسی سلطان سلیمان، همان کلیدواژه های دیوان حافظ است.
بگفته این حافظ پژوه، اثرپذیری گسترده و آشکار سلطان سلیمان قانونی از حافظ شیرازی به گونه های مختلف در دیوان فارسی سلطان سلیمان دیده می شود. این بهره گیری تنها به واژه ها، اصطلاحات و ترکیبات خاص محدود نمی گردد، بلکه اقتباس های مختلف او از مصراع ها و بیت ها تا ساختار کلی برخی غزل ها را در برمی گیرد.
مدیر مرکز حافظ شناسی با اعلان اینکه در دوران جدیدِ پس از عثمانی، یعنی در دوره جمهوریت نیز حافظ در ذهن و ضمیر جامعه ترکیه جاری بوده است، اظهار داشت: در این دوره، چهار نفر به ترجمه ی دیوان حافظ پرداخته اند؛ عبدالباقی گل پینارلی، رُشدی شارداغ، محمت کانار و حجابی کرلانگیچ. دو ترجمه ی اخیر منظوم اند. مرکز حافظ شناسی قبل از این از کارهای حافظ پژوهانه ی دکترمحمت کانار (استاد بازنشسته ی دانشگاه استانبول)، تقدیر و به ایشان سپاس نامه ی ویژه اهدا کرده است. ترجمه حجابی کرلانگیچ تازه ترین ترجمه ی شعر حافظ است که تمام دیوان او را شامل می شود.
محمد فرازمند، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه نیز از سخنرانان دیگر این مراسم بود.
او بیان کرد: بسیار خوش وقتم که امروز، ۲۰مهر۱۴۰۰، برابر با ۱۲اکتبر۲۰۲۱، هم زمان با یادروز حافظ، در جلسه ای شرف حضور دارم که مناسبت آن، یادروز حافظ شیرازی و تکریم از حافظ پژوه، پروفسورحجابی کرلانگیچ است.
فرازمند افزود: مرکز حافظ شناسی کانونی علمی وفرهنگی و تخصصی است که فعالیت خودرا بر شعر و اندیشه حافظ متمرکز کرده است؛ برگزاری کلاس های حافظ خوانی، انتشار نشریات، پذیرش پژوهشگر پسادکتری و اعطای نشاندرجه ی یک علمی حافظ شناسی برخی از آن هاست.
او اضافه کرد: اهمیت علمی این نشان در زمینه فرهنگ و تمدن ادب فارسی شایسته توجه است. این نشان تا حالا به پنج نفراهدا شده و پروفسورحجابی کرلانکیچ ششمین نفر است.
فرازمند درباب ترجمه آثار فارسی به زبان های دیگر نیز اظهار داشت: در برگردان اشعار فارسی به زبان های دیگر، برگرداندن غزلیات حافظ، به سبب خاصیت های زبانی و استادی حافظ در به کارگیری شگردها و هنرمندی های بسیار زبانی، کاری بس دشوارست وپروفسورحجابی، دیوان حافظ را به نظم ترجمه کرده است.
او افزود: سخن گفتن حافظ به مثابه تراشیدن در و گوهرست و اگر غزل، قله شعر فارسی باشد، غزل های حافظ بر فراز این قله قرار می گیرد. اسطوره شعر فارسی، حافظ است که بر شاعرانپس از خود تأثیر گذاشته و از سخن سرایان قبل از خود، تأثیر پذیرفته است.
فرازمند اشاره کرد: آوازه حافظ در زمان حیات او چنان فراگیر شد که شاعران سرزمین های دیگر می کوشیدند شگردهای شاعری او را فرا گیرند. اصطلاحات رمزی و اشارات حافظ به زبان ترکی واردشده است.
برنده ششمین نشان درجه یک مرکز حافظ شناسی نیز بیان کرد: خواجه شمس الدین محمدحافظ شیرازی، محبوب ترین شاعر زبان فارسی و یکی از معروف ترین و پرنفوذترین شاعران دنیا در طول قرن هاست. امروز هم با اشعارش نه فقط در ایران، بلکه در خیلی از نقاط دنیا، از شهرت و عظمت چشم گیری برخوردارست.
قدرت تصویرسازی، علت تمایز شعر حافظ را ازشعر شاعران دیگر
او اضافه کرد: از مطالعه جدی اشعار حافظ علت لسان الغیب بودن او برای ما روشن می شود. یکی از خصوصیات شعر حافظ، قدرت تصویرسازی است. تصویرهایی که در شعر حافظ با زبان محکم و شگردهای بدیعی، مفاهیم خاص و شورآفرینی های بی نظیر، همراه هستند، شعر حافظ را از شعر شاعران دیگر متمایز می سازند. حافظ شیرازی، بعنوان شاعری منحصربه فرد، بعد از ادوار پرعظمت شعر فارسی، رونق خاصی به شعر بخشیده و شعری را ایجاد کرده که نوعی تلفیق گونه های شعر پیش از اوست.
پروفسورحجابی کرلانگیچ افزود: همچنان که معلوم آشنایان شعر است، گوته شاعر معروف آلمانی تحت تأثیر حافظ، «دیوان غرب و شرق» را تدوین کرده و شاعران عثمانی خصوصاً و بیشتر از شعرای دیگر جهان، بر حافظ احترام گذاشته و شعر وی را سرمشق خود قرار داده اند.
بگفته کرلانگیچ، در دوره عثمانی، تدریس فارسی بسیار شایع بوده و بیشتر تحصیل کرده ها تا حدودی فارسی بلد بوده اند و خیلی از روشن فکران از خواندن اشعار حافظ لذت می برده اند.
او اضافه کرد: در این دوره طرحی به اسم «ترجمه ی کلاسیک ها» تهیه شده و بنا بر آن آثار کلاسیک جهان از زبان های مختلف به زبان ترکی ترجمه شده اند.
امروز به برکت شخصیت حافظ است که در ایران و ترکیه دور هم آمده ایم
برنده ششمین نشان درجه یک حافظ شناسی در ادامه سخنانش به چگونگی آشنایی خود با ادبیات فارسی پرداخت و اظهار داشت: امروز به برکت شخصیت حافظ است که در ایران و ترکیه، دور هم آمده ایم و صحبت حافظ می شود.
استاد دانشکده ادبیات دانشگاه آنکارا درباره آشنایی با حافظ و دلیل ترجمه اشعار او نیز چنین اظهار داشت: بنده حافظ را در دانشگاه شناختم و در نخستین مرحله، ترجمه اشعار حافظ را مطالعه کردم و بعد، کم کم سراغ زبان اصلی اشعار حافظ رفتم. ترجمه ای که بنده از اشعار حافظ انجام دادم، علل مختلف داشت؛ مهم ترین علتش این بود که ترجمه گل پینارلی، چندان در دسترس خوانندگان شعر نبود و علاوه بر آن، زبان آن ترجمه، نسبتاً، قدیمی شده بود و روی هم رفته، آن ترجمه به نثر بود و با آنکه معنای اشعار را می رساند، از لطافت شعر می کاست.
او اضافه کرد: بنده در دانشگاه و در کلاس ها شرح حافظ تدریس می کردم و این نیز، بر تصمیمم بر ترجمه ی دیوان حافظ کمک کرده است؛ البته پس از اتمام ترجمه و چندنوبت چاپ آن، کار مترجم تمام نمی گردد و همیشه، مشغول بودن به کمترکردن اشتباهات ترجمه، مدنظر اوست.
حجابی افزود: ین روزها کار تازه ای آغاز نموده ام و آن این است که می خواهم چیزهایی شرح گونه بر اشعار حافظ بنویسم؛ با نگاه امروز و با بهره گیری از میراث گذشته. اگر این کار را با راهنمایی شما اساتید محترم بطور دقیق انجام بدهم و به پایان برسانم، شاد و مسرور خواهم بود.
به گزارش راستابلاگ به نقل از ایسنا، ویژه برنامه های مرکز حافظ شناسی به مناسبت بیست وپنجمین یادروز حافظ با سخنرانی های علمی هنری یادروز حافظ که از تاریخ ۲۱ تا ۲۳ مهرماه جاری هرشب ساعت ۲۰ بصورت مجازی برگزار می شود، ادامه خواهد یافت.
منبع: راستابلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب