جواد اسحاقیان عنوان كرد
رد محكوم كردن كتاب های عامه پسند
به گزارش راستابلاگ جواد اسحاقیان می گوید: بعنوان منتقد به جای محكوم كردن كتاب های عامه پسند باید آنها را بشناسیم.
این منتقد ادبی و پژوهشگر در گفتگو با ایسنا، درباره خصوصیت های رمان های عامه پسند و پرفروش و این که آیا لزوما یکی هستند و یا گاهی با هم اشتباه گرفته می شوند، اظهار نمود: کتاب های عامه پسند و پرفروش با یکدیگر فرق دارند و باید بین شان تفکیک قائل شد. هر اثر عامه پسندی پرفروش نیست اما پرفروش ها می توانند عامه پسند هم باشند. این ها مقداری با هم فرق دارند و ساز و کارشان یکی نیست.
او سپس با اشاره به نقدی که درباره "دختر سوئدی" اثر "احسان غدیری" بعنوان "رمان پوپولیستی" در سایت "مرور" نوشته است، اظهار داشت: من بعنوان منتقد وظیفه ام نیست با نویسنده ای که "پوپولیستی" یا "عامه پسند" یا "پرفروش" یا "پرمخاطب" می نویسد، مخالفت یا او را محکوم کنم؛ مثلاً آقای "حسن میرعابدینی" برخی آثار پرفروش و پرمخاطب مانند "تویست داغم کن" نوشته "ر. اعتمادی" را نمی پسندد و با طرح این نکته که این گونه نویسندگان "پاورقی نویس" هستند، آنرا محکوم می کند؛ در حالیکه نویسنده بزرگی چون "داستایوسکی" هم ابتدا پاورقی نویس بوده و برای مجله و روزنامه می نوشته و بعدها بعنوان رمان و در شمار شاهکارهای ادبی مستقلاً انتشار یافته است. او داستان اعتمادی را دارای "ارزش اندک" و دارای دیدی سطحی یا "نگاهی گذرا" می داند. من در ارزش گذاری این اثر با این منتقد ادبی هم داستانم اما به نظر من این داستان، یک داستان پرمخاطب بوده و ده ها هزار تیراژ داشته. به جای محکوم کردن یک اثر، باید "نوع ادبی" آن و هنجارهای ناظر بر این نوع ادبی را بررسی کرد. آثار یک نویسنده انگلیسی به نام "سوفی کنسلّا" جزء پرفروش ترین آثار ادبی جهان بوده و به ۴۰ زبان ترجمه شده و در بیشتر از ۶۰ کشور فروش رفته و بر مبنای رمان "اعترافات یک معتاد به خرید" وی در سال ۲۰۰۹ هم فیلمی ساخته است.
اسحاقیان در ادامه با بیان این که موافق رمان های عامه پسند نیست، تصریح کرد: کار من بعنوان منتقد ادبی، شناخت آثار است نه ستایش و نکوهش. به جای داوری و محکوم کردن اثر یک نویسنده، باید هنجارهای غالب بر "ژانر" اثر را باید بررسی کرد که چرا این اثر چنین فروشی داشته است. در دهه ۴۰ نقد ادبی در جامعه ما نقد سیاسی بود. طبقه متوسط جدید شکل گرفته بود و جریان های چپی وجود داشت که هر اثری را که به مسائل اجتماعی نمی پرداخت، می گفتند عامه پسند است.
او تصریح کرد: ما نباید به این کار داشته باشیم که نویسنده ای خوب است یا نه. آن زمان جوانان بخصوص دخترها از این گونه آثار استقبال می کردند. باید ببینیم در آن کتاب چه مسائلی مطرح شده که آنرا مقبول طبع و ذوق جوانان دهه ۴۰ ساخته است؟
این منتقد ادبی سپس با اشاره به رمان های عامه پسندی چون "بامداد خمار" افزود: آن کتاب های پرفروش و عامیانه دهه ۴۰ حتی امروز هم محبوبیت دارند و جایگاه خویش را حفظ نموده و کهنه نمی شوند چونکه مردم دنبال چیزهایی هستند که الان نداریم. عوام و عوام پسندی هم همیشه هست. این کتاب ها چیزی نیست که تاریخ مصرف معینی داشته باشد؛ بلکه در هر دوره ای مخاطب خویش را دارد. کتاب "بامداد خمار" درباره زندگی اشرافی قاجار است. ما درباره زندگی اشراف قاجار چیز زیادی نمی دانیم و از راه این رمان ها می توانیم با ذوق و سلیقه خاندان های اولیگارشی حاکم دوره قاجاریه آشنا شویم. "ژان پل سارتر" در "ادبیات چیست؟" خود درباره "شارل بودلر" شاعر فرانسوی نوشته است: او چیزهایی درباره زندگی اشرافی گفته که من "ژان پل سارتر" از آنها خبر ندارم. او این شاعر را به جاسوسی ادبی تشبیه می کند که وارد خاندان اشرافیت آن روز فرانسه شده و دارد از زندگی، سلیقه و احساسات و عواطف این طبقه می سراید. چنین اطلاعاتی را تنها او می توانست به ما بدهد نه کسی دیگر. او کتابی هم درباره "بودلر" نوشته است.
اسحاقیان افزود: ما نویسنده ای به نام "علی دشتی" داریم که در ماجرای کودتای ۱۲۹۹ از قصر شیرین وارد ایران شد، در زمان "سیدضیاءالدین طباطبائی" زندانی شد؛ در روزنامه "شفق سرخ" بهترین سرمقاله ها و مقالات انتقادی را می نوشت، پس از شهریور ۱۳۲۰ نماینده مجلس و سپس سناتور شد. اگر کسی بخواهد بداند سناتورها و طبقه بسیار مرفه حاکم چگونه می زیستند، چگونه فکر می کردند و ذوق و سلیقه و علایق آنها چیست، می تواند آثار او را بخواند. او مجموعه داستانی دارد به نام "فتنه". این کتاب داستان هایی درباره زندگی و عشق های نامتعارف و اروتیک شخصیت های برجسته سیاسی و اجتماعی مانند خود او است. کتاب به شکلی زندگی شخصی "علی دشتی" است در مقام سناتور. "علی دشتی" نویسنده مبتذلی نیست، او محقق و نویسنده برجسته ای است. من بعنوان منتقد کاری به درستی و نادرستی نوشته های وی از نظر اخلاقی ندارم، اما من می توانم از راه این مجموعه داستان بفهمم که سناتورها و خانواده های وابسته به بوروکرات های برجسته کشور ما در آن سال ها چگونه زندگی می کردند، هر چند در ظاهر مبتذل و غیراخلاقی است، اما از زندگی و تفکر آنان، اطلاعات دست اولی به ما می دهد.
منبع: rastablog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب