چرا ساخت فیلم جنگی این روزها سخت است؟
به گزارش راستابلاگ حسن برزیده ضمن انتقاد از وضعیت امروز جامعه و توضیحاتی درباره دوری گزینی از فضای فیلم دفاع مقدسی اظهار داشت: برای ساخت فیلم جنگی باید هدف این كار مشخص شود و بدانیم كه با یك فیلم جنگی چه چیزی را می خواهیم به فرزندانمان بگوییم. ساخت فیلم جنگی در شرایط امروز كه مردم از فضای جنگ دور شده اند كار سختی است.
به گزارش راستابلاگ به نقل از ایسنا، گروه تاریخ و دیرینه شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت هفته دفاع مقدس، سلسله برنامه هایی با عنوان «ناگفته های جنگ» را برگزار می نماید كه در این راستا روز یكشنبه ۳۱شهریورماه برنامه «سینمای جنگ، بازتاب واقعیت یا خیال» با حضور حسن برزیده (كارگردان) و رضا درستكار (منتقد سینما) و تعداد كمی از علاقه مندان اجرا شد.
حسن برزیده در ابتدای سخنانش اظهار داشت: اتفاقاتی كه در ابعاد گوناگون در كشور افتاده، باعث شده جامعه و مردم از فضا و حال و هوای دوران جنگ دور شوند و دیگر كسی حوصله شنیدن و دیدن این فضا را نداشته باشد. با این وجود هنوز عده ای هستند كه دوست دارند درباره جنگ بشنوند اما امروز خالی بودن سالن گویای حرف بنده است.
او افزود: چندی قبل با برخی از بچه های سینما با مقام معظم رهبری ملاقاتی داشتیم، از ما خواستند برای ایشان خاطرات خوبی تعریف نماییم اما من بعنوان نخستین سخنران، خواستم درباره نكات جدی تر به جز سینما و خاطرات خنده دار حرف بزنم و ایشان هم پذیرفتند. یكی از نكاتی كه من گفتم این بود كه این روزها بسیاری از آنچه كه در ایام اول انقلاب گفتیم و رفتار كردیم فاصله گرفته ایم. صحبت ها در آن روز مفصل بود از این جهت به این نكته اشاره كردم كه خیلی عجیب است كه در سالگرد حادثه بزرگ "جنگ" این اتفاقات و بچه های جنگ فراموش شده اند. متاسفانه هیچ كدام از مسئولین كشور شبیه بچه های جنگ نیستند. من امروز ترجیح می دهم بیشتر درباره بچه های جنگ حرف بزنم تا از سینمای دفاع مقدس تا شاید كمی دین مان را به آنها ادا نماییم.
رضا درستكار منتقد حاضر در نشست هم در قسمتی از سخنانی اظهار داشت: این روزها شاید بدنه جامعه تقاضای فیلم جنگی ندارد و از این مساله استقبال نمی نماید.
او در ادامه بیان كرد: در یكی دو سال قبل دامنه فساد بسیار گسترده شده است و فساد را كسانی مرتكب می شوند كه سبقه طولانی در دوران انقلاب دارند. فساد این افراد خیلی گسترده است و فرزندانشان ژن خوب از آب درآمدند و به داشته های لاكچری شان افتخار می كنند. اگر در گذشته آقازادگی ارزش داشت حالا به سبب رفتار این افراد فاقد ارزش شده است.
او تصریح كرد: مسئله مهمی كه در دوران جنگ وجود داشت معیشت افراد بود كه برای خدا به سمت معیشت شان می رفتند نه مقام و پول. اگر بخواهم به معیشت در پیش از انقلاب اشاره كنم یاد فیلم «كندو» می افتم، «كندو» تنها فیلمی است كه معیشت را تعریف می كند. بازیگر این فیلم كه "اِبی" نام داشت با تجلی به سمت معیشت الهی می رفت. این فیلم سال ۱۳۵۴ ساخته شده است و از موجی كه در آن دوران می آید اطلاع می دهد. پس از آن فیلم انقلاب و جنگ می شود كه "اِبی ها" می آیند بدون هیچ چشم داشتی به معیشت الهی تن می دهند. اما حالا ما هرروز داریم از این معیشت الهی دور می شویم و هر روز اخبار فساد و رانت را بیشتر می شنویم چونكه از نسبت های آن موقع دور شدیم و دهه ۶۰ با تمام سختی هایش برای ما لذت بخش تر بوده است. ناگفته های جنگ زیاد است چرا نباید این حرف ها گفته شود تا حالا ما اینقدر نگران وضعیت باشیم.
در بخش بعدی حسن برزیده در امتداد صحبت های ابتدایی خودش و درستكار افزود: با وجود تمام صحبت هایی كه گفته شد، همیشه امید است و همه ما مقرر است نقش خودرا بازی نماییم. یعنی هر چقدر كه اوضاع خوب نباشد ما باید نقش درستی ایفا نماییم و در جهت نابسامانی حركت نكنیم.
كارگردان «دكل» با اشاره به اینكه ''موضوع سینمای جنگ انسان های جنگ هستند'' افزود: امام حسین در میدان جنگ وجود توحید و قیامت را ثابت كرد و بچه های جنگ هم همین كار را كردند. من در جنگ بچه هایی را دیدم كه شب سر سجاده شان تا بامداد گریه و دعا می كردند و بامداد مانند شیر می جنگیدند. این روزها راجع به این چیزها حرف زدن دشوار است چونكه مورد سواستفاده خیلی ها قرار گرفته و مخدوش شده است.
او سپس خاطراتی از بچه های جنگ تعریف كرد و اظهار داشت: بچه های آن موقع با حالا خیلی متفاوت بودند. آنها با اعتقاد كامل رفتار می كردند و مانند حالا اهل شعار نبودند.
در ادامه درستكار اشاره كرد: در این روزها كه همه با هم بیگانه شده اند، حرف از بچه های جنگ آدم را علاقه مند می كند كه بیشتر از آنها بداند. من دو سه باری شهید آوینی را ملاقات كردم، او آیینه ای از بچه هایی بود كه به تصویر می كشید، بچه هایی كه نووراسته بودند بچه هایی كه از بریز و بپاش های آن دوران برآمده بودند! به راستی آن بچه ها كجا تربیت شده بودند؟ خاطرات آن دوران انگار افسانه است و خیلی دور از ذهن شده است.
این منتقد سینما به محدودیت هایی كه برای ساخت فیلم دفاع مقدسی وجود دارد اشاره نمود و اظهار داشت: بخش مهمی از واقعیات جنگ را نمی توان گفت چونكه به خیلی ها برمی خورد و مصلحت آنها به خطر می افتد. فیلم آقای مهدویان (ماجرای نیمروز 2) كه مقرر است بزودی اكران شود یكی از این واقعیات را نشان داده است كه پشت آدم از حرارت واقعیت می سوزد.
سپس برزیده درباره اینكه چگونه باید یك فیلم جنگی ساخت، توضیح داد: من بعنوان فیلمساز ابتدا از خود می پرسم چرا باید درباره جنگ حرف بزنیم و چه ضرورتی دارد؟ یكی از این پرسش ها منجر به ساخت «مزارشریف» شد كه خیلی هم برایم دردساز شد و شرایط فیلمسازی را سخت كرد. یك قسمتی از آن نیاز شخصی ماست. بخش دیگر هم منجر به این پرسش می شود كه فرزندانمان چرا باید این فیلم ها ببینند؟! و دلیل این پرسش باید دلیل ساخت فیلم باشد. برخی فیلم ها خیلی بی خود هستند و فقط می خواهند سلحشور بودن افراد جنگ را بیان كنید اما ما باید بدانیم با فیلمسازی چه بگوییم. من مدتی است كه ترجیح می دهم فیلم جنگی نسازم و فكر میكنم موضوعاتی هست كه به این مساله ارجح هستند. هر چند كه من جنگ و آن دوران خیلی ارادت دارم. به نظر من اگر در موقعیتی هستیم كه از جنگ و بچه های آن دوران سواستفاده می شود باید از آن حرف زد. بچه های جنگ قدیس بودند و فیلم ساختن درباره قدیس ها خیلی دشوار است.
سازنده «مزار شریف» از شرایط سختی كه برای این فیلم به وجود آمد، سخن گفت و در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: من فیلمسازِ جنگ وارد خط قرمز شدم. این ها گلایه نیست و با آدم هایی كه در هر دوره ای از دولت روی كار می آیند این شرایط موجود است و در این شرایط فیلمسازی برای جنگ دشوار است مگر اینكه فرمایشی كار كنی.
او اضافه كرد: هم اكنون بسیاری از فیلمسازان جنگ كار نمی كنند. با این وجود در این زمینه سوژه و حرف وجود دارد كه باید مطرح شود. نمی گردد در دورانی كه فضای جامعه دور از ساخت فیلم جنگی است، فیلسازی كرد. ساختن فیلم جنگی كار دشواری است اما من همیشه خوشحال می شوم كه اگر كسی فیلم جنگی بسازد.
درستكار در ادامه درباره فیلم های جنگی اظهار داشت: وقتی از فیلم جنگی حرف می زنیم به بیست شاخه می رسیم از "ماجرای نیمروز ۲" تا "مزار شریف". اما وقتی طبقه بندی می شوند می بینیم كه چقدر جنس شان با هم متفاوت می باشد. شاید تقسیم بندی راحت باشد اما در این زمانه صحبت از آن دشوار است. شاید آقای برزیده هم نتواند در این زمانه «دكل» و یا «مزار شریف» را بسازد.
او درباره كلیت كارهای حسن برزیده بیان كرد: آقای برزیده نیازی به نقد من ندارند فیلم های اول ایشان خیلی استخوان دار بوده و در فیلم هایشان خلوص دیده می شود. ایشان با انگیزش های اجتماعی آمدند و با فیلم های اول شان جایگاه خودشان را تثبیت كرده اند اما بسیار كم كار بوده اند. یك منتقد فیلم وقتی پای یك فیلم می ایستد كه زیبایی شناسی هنری را رعایت كرده باشد. ارزش های هنری و سینمایی جایگاه هر فیلمی را مشخص می كند. جایگاه هر نقد و فیلمی زمانی مشخص می شود كه یك باد تاریخی به آن بخورد.
در قسمت پایانی برزیده درباره نقد و بررسی فیلم ها نیز بیان كرد: ما در نقد فیلم هم خیلی مشكلات داریم. پس از نمایش «مزار شریف» سكوت عجیبی در میان منتقدین بود و یكی دو منتقد بودند شمشیرشان از رو بسته بودند. در مراسمی در خانه سینما یك منتقد معروف مرا بوسید و اظهار داشت كه عجب فیلمی ساختی اما نمی گردد راجع به آن حرف زد، گفتم: چرا؟ اظهار داشت: معلوم است دیگر برای نظام ساخته اید. اینطور است كه ما از همه طرف می خوریم.
این كارگردان درباره نحوه شكل گیری و شرایط سخت ساخت فیلم سینمایی «مزار شریف» در بخش دیگری از این نشست سخن گفت.
در انتهای این برنامه از برزیده كه سابقه حضور در جنگ تحمیلی را داشته پرسیده شد كه آیا جنگ نعمت بوده است؟ و وی در پاسخ اظهار داشت: ما در همه معركه ها یاد می گیریم چه كسی باشیم و چه كاری انجام دهیم. من به اجبار در جنگ بودم اما آخر این اجبار، تجربیاتی به دست آوردم و خیلی چیزها یاد گرفتم از این جهت نعمت بوده اما من دعا می كنم، هیچ وقت جنگی اتفاق نیفتد چونكه خیلی بد است.
منبع: راستابلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب